ΚΕΡΑΤΟΚΩΝΟΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΕΡΑΤΟΚΩΝΟΣ-ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΑΣΗ

Ο κερατόκωνος είναι μία αμφοτερόπλευρη, μη φλεγμονώδης και δυναμική πάθηση του κερατοειδούς. Εχει ως αποτέλεσμα την προοδευτική λέπτυνση και αύξηση της καμπυλότητας του κερατοειδούς χιτώνα.

Ο κερατόκωνος έχει ως αποτέλεσμα μια σταδιακή αύξηση του αστιγματισμού (ανώμαλος αστιγματισμός) και της μυωπίας μέχρι την ηλικία που παγώνει η εξέλιξή του. Χαρακτηριστικό των ασθενών με αδιάγνωστο κερατόκωνο είναι η συχνή αλλαγή των γυαλιών οράσεως. Επίσης, η συνεχής διαμαρτυρία για θολή και μη ικανοποιητική όραση με τα γυαλιά τους. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις προχωρημένου κερατοκώνου μπορεί να παρατηρηθούν ουλές στον κερατοειδή χιτώνα.

Συχνότητα και χαρακτηριστικά εμφάνισης

Ο κερατόκωνος επηρεάζει περίπου 1 στους 2.000 ανθρώπους. Εμφανίζεται, συχνότερα, στα τέλη της παιδικής ηλικίας έως την πρώιμη ενηλικίωση. Αν και εμφανίζεται σε όλους τους πληθυσμούς, μπορεί να είναι συχνότερη σε ορισμένες εθνικές ομάδες, όπως αυτές της ασιατικής καταγωγής.

Περίπου 1 στους 10 ασθενείς με κερατόκωνο, έχουν μέλη στην οικογένεια τους που πάσχουν από την ίδια νόσο. Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε τι προκαλεί τον κερατόκωνο. Υποθέτουμε ότι υπάρχει γενετική προδιάθεση λόγω του οικογενούς χαρακτήρα της νόσου. Μερικοί ερευνητές εξετάζουν την πιθανότητα να ευθύνεται το ενδοκρινικό σύστημα, αφού η νόσος συχνά εμφανίζεται στην εφηβεία. Είναι δυνατόν το τρίψιμο των ματιών να συντελεί στη δημιουργία της πάθησης. Οι προτεινόμενοι περιβαλλοντικοί παράγοντες περιλαμβάνουν το τρίψιμο των ματιών και τις αλλεργίες. Η διάγνωση γίνεται ύστερα από εξέταση με σχισμοειδή λυχνία και τοπογραφία κερατοειδούς.

Συνήθη συμπτώματα

Τα άτομα με πρώιμο κερατόκωνο, συνήθως παρατηρούν ένα μικρό θόλωμα στην όραση τους. Στα πρώιμα στάδια, τα συμπτώματα του κερατόκωνου μπορεί να μη διαφέρουν από αυτά των άλλων διαθλαστικών ανωμαλιών του οφθαλμού. Καθώς η πάθηση εξελίσσεται, η όραση επιδεινώνεται, μερικές φορές γρήγορα. Η οπτική οξύτητα εξασθενεί σε όλες τις αποστάσεις και η νυχτερινή όραση είναι συχνά φτωχή. Ορισμένα άτομα έχουν όραση στο ένα μάτι, η οποία είναι αξιοσημείωτα χειρότερη από αυτή του άλλου.

Το κλασικό σύμπτωμα του κερατόκωνου είναι η αντίληψη πολλαπλών εικόνων «φαντασμάτων», γνωστή ως μονόφθαλμη πολυωπία. Αυτό το φαινόμενο είναι πιο εμφανές με ένα πεδίο υψηλής αντίθεσης, όπως ένα σημείο φωτός σε σκούρο φόντο. Αντί να δει μόνο ένα σημείο, ένα άτομο με κερατόκωνο βλέπει πολλές εικόνες του σημείου, απλωμένες σε ένα χαοτικό μοτίβο. Αυτό το μοτίβο δεν αλλάζει συνήθως από μέρα σε μέρα, αλλά με την πάροδο του χρόνου παίρνει συχνά νέες μορφές.

Το κυρίαρχο σφάλμα του οφθαλμού στον κερατόκωνο είναι το σφάλμα κόμης. Η οπτική παραμόρφωση που βιώνει το άτομο προέρχεται από δύο πηγές. Η μία είναι η ακανόνιστη παραμόρφωση της επιφάνειας του κερατοειδούς και η άλλη είναι οι ουλές που πιθανά να εμφανίζονται στα εκτεθειμένα σημεία. Η όραση μπορεί να επιδεινωθεί σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, καθώς η προσαρμοσμένη στο σκοτάδι κόρη διαστέλλεται για να εκθέσει περισσότερο την ακανόνιστη επιφάνεια του κερατοειδούς χιτώνα.

Διαχείριση της όρασης στα πρώιμα στάδια της νόσου

Στα πρώιμα στάδια του κερατόκωνου, τα γυαλιά ή οι μαλακοί φακοί επαφής μπορεί να επαρκούν για να διορθώσουν τον ήπιο αστιγματισμό. Καθώς η κατάσταση εξελίσσεται, αυτά δεν μπορούν πλέον να παρέχουν στο άτομο ικανοποιητικό βαθμό οπτικής οξύτητας. Σε αυτή την περίπτωση οι περισσότεροι επαγγελματίες όρασης θα επιλέξουν να διαχειριστούν την κατάσταση με άκαμπτους αεροδιαπερατούς φακούς επαφής (RGP). Οι φακοί RGP παρέχουν ένα καλό επίπεδο οπτικής διόρθωσης, αλλά δεν σταματούν την εξέλιξη της κατάστασης. Εάν η κατάσταση θεωρηθεί από τον επαγγελματία όρασης που σας παρακολουθεί προχωρημένη, μπορεί  να σας προταθεί η χρήση διαφορετικών, ακόμη πιο εξειδικευμένων φακών επαφής όπως για παράδειγμα υβριδικούς ή σκληρικούς φακούς επαφής.

Επιλογές εξειδικευμένων φακών επαφής για τον κερατόκωνο

1.Μαλακοί φακοί επαφής

Οι μαλακοί φακοί επαφής είναι μια από τις προτεινόμενες λύσεις για τη διόρθωση της όρασης στα άτομα με κερατόκωνο. Δυστυχώς αυτή η λύση εξυπηρετεί καλύτερα τα άτομα με χαμηλότερο αστιγματισμό. Παρότι κατασκευάζονται μαλακοί φακοί επαφής με πολύ υψηλό αστιγματισμό, υπάρχουν προβλήματα στην εφαρμογή τους που κατ’ επέκταση μειώνουν την οπτική απόδοση του χρήστη.

2.Φακοίεπαφής RGP (Rigid Gas Permeable)

Οι RGP φακοί επαφής λειτουργούν καλύτερα από τους μαλακούς φακούς στον κερατόκωνο λόγω του σκληρού τους σχήματος. Τα άτομα με κερατόκωνο έχουν ανώμαλους κερατοειδείς λόγω του υψηλού αστιγματισμού. Η χρήση ενός άκαμπτου φακού που ακουμπά πάνω από τον κερατοειδή, δημιουργεί ανάμεσα στον κερατοειδή και τον φακό επαφής έναν δακρυϊκό μηνίσκο, ο οποίος εξομαλύνει την μεγάλη διαφορά καμπυλότητας που υπάρχει ανάμεσα στους μεσημβρινούς του κερατοειδή. Αυτό δίνει πολύ πιο καθαρή και σταθερή όραση από τους μαλακούς φακούς επαφής.

3.Piggybacking

Σε μερικές περιπτώσεις ο εφαρμοστής σας θα δοκιμάσει για να πετύχει καλή διόρθωση όρασης και άνεση, ένα συνδυασμό που ονομάζεται piggyback, στον οποίο οι φακοί RGP φοριούνται πάνω από τους μαλακούς φακούς. Η εφαρμογή ενός συνδυασμού piggyback φακού απαιτεί εμπειρία από τον εφαρμοστή και συχνά λύνει τα προβλήματα άνεσης που μπορεί να δημιουργηθούν από τους RGP φακούς.

4. Υβριδικοί φακοί επαφής (Hybrid)

Αυτοί οι φακοί επαφής είναι σκληροί στο κέντρο και έχουν μαλακές άκρες με σκοπό την μεγαλύτερη άνεση του χρήστη αλλά και την αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που έχουν οι σκληροί φακοί επαφής. Απευθύνονται σε ακόμη πιο προχωρημένες περιπτώσεις κερατοκώνου, όπου ο κώνος είναι μεγαλύτερος και ο αστιγματισμός πιο υψηλός.

5. Σκληρικοί φακοί επαφής (Scleral)

Οι σκληρικοί φακοί επαφής είναι σκληροί (σαν τους RGP και τους υβριδικούς), στηρίζονται στον σκληρό χιτώνα(λευκό τμήμα του ματιού) και είναι σημαντικά μεγαλύτεροι σε διάμετρο από τους υπόλοιπους φακούς επαφής. Μοιάζουν με ένα μικρό μπολ που πρέπει να γεμίσει με φυσιολογικό ορό χωρίς συντηρητικά πριν τοποθετηθεί στον οφθαλμό. Παρέχουν εξαιρετική όραση και άνεση σε πολύ προχωρημένες περιπτώσεις κερατοκώνου, όπου δυστυχώς τα γυαλιά οράσεως ή οι άλλοι τύποι φακών επαφής μειονεκτούν. Επίσης είναι αρκετά πιο ασφαλείς καθώς δεν έρχονται καθόλου σε επαφή με τον κερατοειδή χιτώνα, που στις προχωρημένες περιπτώσεις είναι και αρκετά λεπτός.

Θεραπευτικές- Χειρουργικές λύσεις

Σε περιπτώσεις ασθενών που διαπιστώνεται επιδείνωση του κερατοκώνου υπάρχει ένδειξη θεραπείας με διασύνδεση κερατοειδούς (Cross linking) για την σταθεροποίηση της πάθησης. Σε ορισμένα περιστατικά μπορεί να γίνει συνδυασμός της διασύνδεσης του κερατοειδούς με σμίλευση με το Excimer laser, είτε με φωτοθεραπευτική κερατεκτομή (PTK), είτε με τοπογραφικά κατευθυνόμενη σμίλευση (Topography Guided Ablation). Ασθενείς με πολύ προχωρημένο κερατόκωνο, των οποίων η οπτική οξύτητα είναι πολύ χαμηλή και ο κερατοειδής ιδιαίτερα λεπτός, έχουν ένδειξη για μεταμόσχευση κερατοειδούς. Στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να γίνει είτε ολικού πάχους κερατοπλαστική είτε εν τω βάθει πρόσθια κερατοπλαστική (Deep Anterior Lamellar Keratoplasty). Η επιτυχία της μεταμόσχευσης του κερατοειδούς στον κερατόκωνο έχει μεγάλο ποσοστό επιτυχίας που φθάνει το 95%.Ο κερατόκωνος αποτελεί αντένδειξη για διαθλαστική επέμβαση διόρθωσης μυωπίας!

Εάν έχετε διαγνωστεί με κερατόκωνο και θέλετε να εξερευνήσετε τις επιλογές που έχετε για τη διόρθωση της όρασής σας, επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε ένα ραντεβού με τους εξειδικευμένους Οπτικούς-Οπτομέτρες μας.